TOPLOTNI UDAR: Ko je u najvećem riziku?

Piše: Ersan Bijedić

U BiH ćemo u ovom periodu imati dosta trka, među kojima i one maratonske, zbog čega valja biti na dodatnom oprezu.

Posljedice

Nedavno je u tom smislu objavljena zanimljiva studija (LINK) koja se bavi pretrpljenim toplotnim udarom učesnika Bostonskog maratona u periodu između 2015. i 2019. godine.

Ako se odmah ne reaguje, toplotni udar može oštetiti srce, mozak, bubrege, mišiće, odvesti u smrt. Više o toplotnom udaru i postupku prve pomoći čitajte iz teksta Dr Markotića (LINK).

Spomenuta studija se bavi sa 136.161 učesnika Bostona među kojima je zabilježena incidenca od 3.7 slučajeva toplotnog udara na 10.000 trkača, što predstavlja 0.5% svih medicinskih intervencija.

Po ovoj studiji mlađi i brži trkači su u najvećem riziku od toplotnog udara tokom trčanja maratona. Konkretno trkači ispod 30 godina koji su bili postavljeni u prva dva korala (dakle brži trkači).

Teorija i praksa

Zašto je to tako, ne postoji objašnjenje i studija se tme ne bavi. Međutim možemo pretpostaviti da se tu radi o ambicioznim trkačima željnim rezultata koji se nalaze unutar teške dileme: prilagoditi svoje trčanje temperaturi konkretnog dana ili krenuti za rezultatom za koji su mjesecima vrijedno trenirali. Iako rješenje djeluje jednostavno i vrlo jasno, u praksi je prilagođavanje temperaturi za mnoge tvrdoglave, radne i uporne trkače puno teže primjenjivo, pogotovo za manje iskusne na koje se također ovaj dio vjerovatno dosta odnosi. Većina njih prođe samo kroz prirodno usporavanje u drugom dijelu trke, međutim iza ugla vrebaju i teže posljedice kao toplotni udar.

Granična temperatura

Po jednoj ranijoj studiji (LINK) postoji granična temperatura za maratonsku trku iznad koje ne bi trebali uopšte startati ovakvu trku (“do not start” temperatura). Ona iznosi sve iznad 21 stepen C. Posebno su rizične situacije gdje temperatura tokom trke raste (pogotovo u kombinaciji sa neprilagođenim tijelom na vrućine), a takve su jutarnje trke koje nas očekuju ovog ljeta.

Ako ipak trčite, prođite adaptaciju (LINK), prilagodite ritam, hidrirajte se i polijevajte/hladite vodom tokom trke.

Vaši komentari