121. izdanje Bostonskog maratona: Povratak Kathy Switzer, predstavnika ima i BiH

Piše: Ljilja Lukić

Ove godine na maratonu učestvuje osamnaest Olimpijaca, šest bivših pobjednika kao i nekoliko atletičara kojima je Boston prvi maraton, a iz Bosne i Hercegovine na stazi će biti Vladimir Selec, direktor Banjalučkog polumaratona.

Tu su prošlogodišnji pobjednici, Lemi Berhanu Hayle (PB 2:04:33) kod muškaraca i Atsede Baysa (PB 2:22:03) kod žena, oboje iz Etiopije.

Američki trkači od kojih se mnogo očekuje su Galen Rupp (bronza na Olimpijadi u Riju), Desiree Linden i Jordan Hasay, a Shalane Flanagan, trenutno najbolja američka maratonka, morala je odustati zbog povrede.

Kenijci koji će im pomutiti planove su Sammy Kitwara (šest polumaratona ispod 60 minuta) Wesley Korir (političar koji je dosad svaki put bio u top 5, a 2012. prvi) i Emmanuel Mutai (više puta trčao ispod 2:04).

Kod žena favoritkinje su Gladys Cherono i Edna Kiplagat, koje Boston trče po prvi put.

Prvi Bostonski maraton održan je 19. aprila 1897. godine, tada se zvao Američki maraton, a dužina mu je bila 24.5 milja. Učestvovalo je 15 takmičara, 10 je istrčalo trku, a prvi je bio John J. McDermott iz New York-a, završio je za 2:55:10. Od 1924. godine ruta je promijenjena, a dužina je prilagođena olimpijskim standardima.

Trka se uvijek održava na Patriot’s Day (praznik koji se obilježava u Massachusettsu), trećeg ponedjeljka u aprilu.

Na početku je to bila lokalna trka, ali je sve više privlačila trkače iz cijelog svijeta. Dugi niz godina učešće na trci je bilo besplatno, a jedina nagrada za pobjednike bio je vijenac od maslinove grane. Novčane nagrade su uvedene tek 80ih godina prošlog vijeka, kada su profesionalni atletičari odbili da trče bez novčane nagrade.

Trkači mogu da uživaju u predivnim prizorima tokom cijele trke. Start je u Hopkintonu, a nakon toga slijedi 10 milja nizbrdo, odličnih za one koji krenu prebrzo, zatim poznati Heartbreak Hill, jedan od pet uspona u Newtonu, i svakako najsjajniji Citgo Sign, trčanje kroz Fenway Park i spuštanje u Boston.

Odlična podrška tokom cijele staze ne može se porediti ni sa jednom drugom trkom. Od Wellesley djevojaka koje nude poljupce na 13. milji, do lokalaca i turista, svi žive za ovaj dan.

Od 1970. godine uvedene su i norme, mogli su se kvalifikovati samo oni koji istrče maraton ispod četiri sata. Danas, norme zavise od starosne grupe. Obzirom na veliku popularnost trke, ispunjenje norme ne garantuju i učešće na njoj.

Do 1972. godine ženama nije bilo dozvoljeno da učestvuju na trci. Naravno, to nije spriječilo hrabre žene da trče. 1966. Roberta Bobbi Gib se krila u žbunju kod starta i uskočila je na trku. U kupaćem kostimu i bermudama, trku je završila za 3:21:40.1967. godine Katherine Switzer postala je prva žena koja je dobila startni broj, a prijavila se kao “K.V. Switzer”. Nakon što je saznao da je žena učesnik, direktor trke Jock Semple je pokušao da je izgura sa staze. Katherine se u ponedjeljak vraća na stazu sa istim startnim brojem – 261.

50 godina od svog prvog nastupa na Bostonskom maratonu obilježiće i 67-godišnji Ben Beach koji će trčati 50. Boston zaredom! Kada je 1967. završio prvi za 3:23, bilo mu je teško, sve ga je boljelo i mislio je da se neće vratiti, ali je, kao i svi maratonci koji se zareknu da neće nikad više, ponovo trčao maraton.

1980. godine nepoznata trkačica Rosie Ruiz je utrčala kroz cilja kao najbrža žena. Sudije su bile sumnjičave, a onda su otkrili da se Ruiz ne pojavljuje nigdje na snimcima sa trke, do pred sam kraj. Istraga je pokazala da je Rosie čekala u gužvi negdje milju pred cilj, odakle je utrčala u završnicu. Diskvalifikovana je, a za pobjednicu je proglašena Jacqueline Gareau iz Kanade.

Prije četiri godine Bostonski maraton je obilježio nemio događaj – nedaleko od finiš linije eksplodirale su dvije bombe. Od posljedica eksplozije su poginule tri, a povrijeđene 264 osobe. Policija je nedugo potom pronašla najmanje još jednu neeksplodiranu bombu. Kao počinitelji su osumnjičeni čečenski imigranti, braća Tsarnaev.

Na Bostonskom maratonu su istrčana neka od najboljih vremena u ovoj disciplini. Muški rekord je postavio Geoffrey Mutai, koji je 2011. istrčao svjetski rekord 2:03:02 (koji nije važio jer staza u Bostonu ne odgovara kriterijima da bi bila certifiicirana za rekorde), a Buzunesh Deba drži ženski rekord staze od 2:19:56, postavljen 2014.

Tokom godina, mnogi selebritiji su istrčali stazu od Hopkintona do Bostona – Will Ferrell (3:56:12), Joey McIntyre (3:57:06), Lisa Ling (4:34:18), Uzo Aduba (5:03:24), Valerie Bertinelli (5:14:37) i Ali Landry (5:41:41).

Boston je prvi od velikih maratona koji je uključio i utrku sa invalidskim kolicima. 1975. godine Bob Hall je dobio dozvolu da koristi invalidska kolica na stazi, a trku je završio ispod tri sata – 2:58:00.

Vaši komentari